1. Konuşmaya Hazırlık

Konuşmacının dinleyiciler önünde kesintisiz ve etkili bir konuşma yapabilmesi için gerekli olan ilk şart konusacağı konuya hakimiyetidir.

Konuşmacı, konuşmasını yapmadan önce bütün yönleriyle bilgi, belge, doğruluk, gereklilik-gereksizlik yönünden konuşmasını bütün hatlarıyla incelemesi gerekir. Metne tamamıyla hazır olana dek konuşmasını yapmamalıdır. Dinleyiciler önünde konuşmasını yaparken yapma ihtimalı olacak hatayı bu ön hazırlık aşamasında sıfıra indirmek için bu durumu es geçmemelidir.

Hazırladığı konuşmaya önce kendisi inanmalı, inandırıcılığını azaltacak bilgileri değiştirmeli veya çıkarmalıdır.

2. Dış Görünüş

Herhangi bir etkinlikte, toplantıda, seminer veya sunumda konuşma yapacak olan kişide dış görünüş ilk ve en önemli unsurlardan birisidir.

Kişi fazla abartılı olmayacak şekilde giyimine kuşamına dikkat etmelidir. İzleyicilerin gözlerini yoracak kıyafetlerden kaçınmalıdır. Siyah veya diğer koyu renkler seçilmelidir. Giyilen kıyafetin ütüsüz, kırışmış olması dinleyiciler üzerinde etkinliği ve etkililiği azaltacaktır. Konsantrasyon sağlamak için konuşmacının bunlara temelde özen göstermesi gerekir.

Araştırmalara göre konuşmacıda dinleyiciler üzerinde etki bırakan en önemli özelliğin dış görünüş olduğu vurgulanmaktadır. Konuşmacı bunun bilinci ile hareket etmelidir.

3. Jest ve Mimikler

Konuşmacının anlatımında kendisini bulunduğu ortama kabul ettirebilmesi için gerekli olan en önemli unsur, konuşurken vücut hareketlerini doğru ayarlamasıdır. Konuşmacının beden dilini etkili olacak şekilde kullanabilmesi, anlattıklarının dinleyiciye yüksek oranda sirayet etmesini sağlayabilir.

Konuşmacının rahat davranması, abartılı olan jest ve mimiklerden kaçınması, konuşmanın ilgi çekiciliğini artıracaktır. Jest ve mimikler anlatılan konunun içeriğine göre konuşmacı üzerinde yaptığı etkiyle birlikte başarılı bir şekilde aktarılması konuşmacının samimiliğini de artıracaktır. Bu da inandırıcılığı artıracaktır.

4. Ses Tonu

İyi bir konuşmada olması gerekenlerden biri de ses tonudur. Ses tonu konuşma sırasında düzeltilebilecek bir durum değildir.

Konuşmacı anlatacağı konular öncesinde doğru nefes alma egzersizlerini biliyor olmalıdır. Bu şekilde nefes sorunu olmayan ses tonunu ayarlayabilen konuşmacı, dinleyicinin anlatılan konuya ilgisini artıracaktır.

Anlatılan konulara göre ses, konunun ruhuna bürünebilmelidir. Heyecanlı, üzüntü verici, neşeli bir tonla dinleyicilerin dikkati canlı tutulabilecektir. Ses tonu için en önemli araç, kelime vurgusudur. Vurguyu kelimler üzerinde doğru bir şekilde kullanmalıdır. Türkçede genellikle vurgu son hece olduğundan dolayı, iyi bir nefes eğitimi almış konuşmacı bu konu üzerinde çok fazla sıkıntı çekmeyecektir.

5. Doğru Telaffuz

İyi bir konuşmacının anlattımını başarılı bir şekilde bitirebilmesi için kelimeleri doğru telaffuz etmek zorundadır. Konuşmaya hazırlık evresinde doğru telaffuz edemeyeceği kelimeleri kullanmamalı ya da bu kelimelere hazırlıklı bir şekilde dinleyicilerin karşısına çıkmalıdır.

Yanlış bir telaffuz veya yöresel bir kullanım şeklinde söylenecek kelime, konuşmacının dinleyiciler önünde gülünç duruma düşmesine sebep olabilecektir. Bu durum konuşmacı için tam bir felakettir. Dinleyiciler üzerinde tüm hakimiyetini kaybetmesine sebep olacaktır. Telaffuz bu yüzden önem verilmesi gereken bir konudur.

6. Konuyu Anlatma Düzeni

Konuşmacı bütün bu temel özelliklerin yanında anlatacağı konuyu bir anlatma planı içerisinde dinleyicilere aktarmalıdır. Konuşmacının konuyu karmaşıklaştıracak, anlamayı güçleştirecek hareketlerden kaçınması gerekir.

Sık sık tekrara düşünmekten kaçınmalı, unuttuğu bir kavram yerine uydurma yoluna gitmemelidir. Dinleyicilerini iyi tanıması gereken bir konuşmacının anlattıklarının doğruluğunu bu şekilde kuşku uyandıracak hareketlere girişmemelidir. Konu örgüsü içersinde hızlı anlatım yoluna giderek plandan düzenden sapmamalıdır.

7. Dinleyicilerle Diyalog

Konuşma içeriği çerçevesinde soru-cevap tarzında dinleyicilerle diyalog kurulması gereken durumlar mevcut ise, konuşmacı bu duruma ehemmiyet göstermelidir. Dinleyicilerle sıcak temas kurmalı, onları rahatsız edecek durum ve davranışlardan kaçınılmalıdır.

Sorulan sorulara içtenlikle cevap verilmeli, dinleyicileri anlamak için gereken çabayı göstermelidir. Bir soruyu cevaplamadan diğer bir soruya geçmemeli, kaçamak yanıtlardan kaçınmalıdır.

Salon bütünlüğünü sağlamalı ve dinleyicilerden kopmamalıdır. Gerekirse yaptığı hatalardan dolayı kendini eleştirmekten kaçınmamalıdır. Bu durumun samimiyetini artıracağını unutmamalıdır. Kapanış konuşmasını yapmalı ve konuyu toparlayarak dinleyicilere vedasını yapmalıdır.

8. Süre Kullanımı

Konuşmacının dikkat etmesi gereken son özellik de süredir. Konuşmacı konuşmaya hazırlık aşamasında konuşacağı süreyi iyi ayarlamalıdır.

Gereksiz şekilde uzun süren konuşmalar dinleyiciyi yorabilir ve anlatılanların üzerilerinde etkisini azaltabilir. Konuşmacı ne anlatacaksa uygun ve belirlenen süre içinde anlatmalı dinleyicilere aktarmalıdır.

Anlatılan ortamda veya anlatım yerinde, süresini ayarlayabilmesini sağlayacak uyarıcılar bulundurmalıdır. Kendisine anlatım süresi içerisinde dikkatini dağıtacak şekilde uyarı yapılmaması için bu hazırlık gereklidir.