1. Bütün Davranışlar Karmaşıktır

Davranışlarımızda gerçekleşecek veya gerçekleşmesini umduğumuz hiçbir değişim bir anda olmaz, alışkanlıklardan vazgeçmesi güçtür, zamanla olur.

Davranışların çoğu karmaşık bileşenlere ayrılır. Pek çok davranış hem içsel hem de dışsal bir motivasyona dayanır.

Memnun olmadığınız davranışı düşünün, bu davranışı neden sergilediğinizi ve bu davranışı değiştirmek istediğinizi, yerine koymak istediğiniz davranışı bileşenlerine ayırın. Yerine koymak istediğiniz davranış nedir, nasıl o davranışı kendi hayatınıza oturtabilirsiniz tek tek düşünün. Ve her birini dikkatlice uygulayın.

2. Değişim Korkunçtur

Değişim genellikle çok korkutucudur. Var olan, oturmuş düzeninizi kaldırmak ve yerine yepyeni bir düzen oturmak her zaman korkutucu görünür.

Bu yüzden öncelikle düşünün, değişim size ne sağlar, artı, eksi yönleri nelerdir? Değişim size uzun ve kısa vadede neler sağlayacak, yaşamınıza ne gibi artılar ne gibi eksiler katacak? Size istediğiniz sonuçları veren ve en az zarar veren seçeneği seçin.

Bir diğer önemli adımsa gerçekçi olmaktır. Kendinize gerçekçi bir hedef koyun, gerçekçi olmayan hedefler korkuyu arttırtır. Örneğin, eğer öfkesini kontrol edemeyen herhangi bir tetiklenme durumunda saldırganca davranışlar izleyen biriyseniz, hedefiniz her zaman sakin kalmak değil de saldırgan davranışlar sergilememek olsun.

3. Değişiminiz Olumlu Olmalı

Ödüller kalıcı bir davranış değişikliği için körükleyicidir. Kendinizi bu davranış değişikliğini gerçekleştirmek için cesaretlendirin. Kendinizi cesaretlendirecek sebepler bulun.

Eğer mümkünse sizi değişime iten sebeplerinizi eğlendiren ve ödüllendiren bir hale getirin, bu sizi içgüdüsel olarak cesaretlendirecektir. Başka bir seçenek olarak da sonuca odaklanabilirsiniz.

Değişim gerçekleştikten sonra o sorununuzdan kurtulmuş bir halde kendinizi düşlemek oldukça iyi hissettirse gerek. Son olarak kendinizi davranıştan alakasız bir şekilde de olsa ödüllendirebilirsiniz. Örneğin güzel bir akşam yemeği gibi.

4. Olmak Dönüşmekten Daha Kolaydır

Dönüşmek, değişmek her zaman için acı verici bir eylemdir. En başta kendinizi çok fazla zorlamak yerine küçük küçük adımlar atın.

Eğer amaçlarınız daha gerçekçi ve onlara ulaşmak için gideceğiniz yolda atacağınız adımlar daha kontrollü olursa başarıya ulaşmanız daha kolay olur. Değişim sürecini olabildiğince basitleştirin ve bu süreçte karşınıza çıkabilecek problemleri saptayın.

Hedefinizden sapmayın ve kendinizi sürekli teftiş edin. Ne kadar hazırlıklı olursanız süreç o kadar sağlıklı işler.

5. Yavaşlayın

Yavaş yavaş, sistemli gerçekleşen değişimler aniden gerçekleşen dönüşümlerden her zaman daha kalıcıdır.

Değiştirmek istediğiniz davranışı kendinize yavaş yavaş telkin ederek, öğreterek gerçekleştirmeniz bu davranışı hem sizin için daha kalıcı hale getirecektir, hem de bir anda gerçekleşmesindense zamana yayılarak gerçekleşen bir değişim sizi daha az zorlayacaktır.

Bununla birlikte zaman içerisinde gerçekleştirdiğiniz değişimi anlayacak, benimseyecek vakti bulacaksınız. Ne derler acele işe şeytan karışır.

6. Daha Fazla Bilin, Daha İyisini Yapın

Değişim içerisinde mümkün olduğunca karşılaşabileceğiniz problemleri değerlendirmelisiniz. Sürece hakim olun, süreç içerisinde yaşayacaklarınızı, hissedeceklerinizi değerlendirin.

Kendinizi özellikle de değiştirmek istediğiniz davranışı teftiş edin. Etrafınızdaki insanlardan size destek olabilecek öneriler veya sizde fark ettikleri değişimleri gözlemlemelerini isteyin.

Araştırmalar, kişisel deneyimlerinizi, zorluklarınızı ve hedeflerinizi zaman içerisinde başkalarıyla paylaşmanın değişiminizde başarılı bir etki yaratacağını gösteriyor.

Geldiğiniz noktada başarılarınızı ve başarısızlıklarınızı anlamak için kendinize zaman tanıyın, nedenlerini anlamak değişim açısından oldukça önemlidir.

7. Değişim Planlama Gerektirir

Planlamak, sıkıcı ve kısıtlayıcı bir eylem gibi görünse de, değişim için planlamak hayati önem taşır. Kendi içinizde size neyin iyi, neyin kötü veya neyin faydasız olduğunu anlayabilmek için plan yapmanız şarttır.

Spontan olmak her ne kadar göze eğlenceli görünse de, değişim sürecinde size zarar verebilecek bir eylemdir.

Kendinizden emin adımlarla sistemli bir şekilde ilerlemek, değişimin en büyük destekçisi olacaktır.

Planınızı düzenli olarak gözden geçirin, her gün neyi nasıl yapacağınız ve yaptığınız hakkında fikir sahibi olmak için size yardımcı olacaktır. Ve en son olarak planınızın mantıki olmasına özen gösterin.

8. Denemeler Gereklidir

İnsanların yaşadıkları başarısızlıkların birçoğu yeterince hazırlanmamış olmaktan ve deneme yoksunluğundan kaynaklanır. Bunu bir sınavda başarısız olma sebebi olarak yeterince çalışmamış olmaya benzetebiliriz.

Değişim için de denemek oldukça önemlidir. Davranışlarınızın doğal bir davranış olabilmesi, değiştirilmiş bir davranış olmaktan çıkması için denemek şarttır.

Gerekirse güvendiğiniz bir arkadaşınızdan size yardımcı olabilecek geri dönüşler isteyin. Ayrıca uyguladığınız değişimi farklı ortamlarda deneyin. Bu size davranışınızın farklı ortamlarda uygulanabilir olduğunu gösterecektir.

9. Edindiğiniz Yeni Özelliklerinizi Koruyun

Belki de en hayati değişim kuralı bu olabilir.

Var olan, üzerinde çaba harcadığınız yeni davranışı, düzeni var olduğu şekilde düzenli bir şekilde hayatınızda kalıcı hale getirmek oldukça güçtür. Yeni davranış sizin için henüz doğal olmadığı için bu davranışı unutmanız çok kolaydır.

Hafızanızı güçlü tutun, bu davranış için ne kadar çabaladığınızı düşünün. Hafızanızı dinç tutacak eylemlerde bulunun. Yeni davranışı kalıcı tutmak için, sizin için en önemli adımlardan biri de ortamı kontrol etmektir. Çevresel faktörleri yeni özelliğinizi keşfetmekte yardımcı olacak şekilde düzenleyin.

10. Küçük Başarılar Göründükleri Kadar Küçük Değildir

Ne yazık ki büyük başarılar için yapılan planlar genellikle büyük başarısızlıklarla sonuçlanır. Hayaller, planlar ne kadar büyük olursa başarısızlık durumunda hayal kırıklığı da o kadar büyük olur.

Bunun yanında küçük başarılarsa özgüveninizi yavaş yavaş onaracaktır. Davranış değişiminde elde ettiğiniz başarılar gözünüze çok küçük görünse de aslında o kadar küçük değildir, her biri sizi sonunda istediğiniz başarıya ulaşmak için motive edecektir.

Değişim oldukça zorlu bir süreçtir, ama en önemlisi istek ve emek vermektir. Bu uğurda harcadığınız ve kendinize inandığınız müddetçe değişim mümkün olacaktır.